Jak założyć stowarzyszenie?

Stowarzyszenie tworzone jest zazwyczaj przez grupę ludzi, których łączą wspólne pasje, chęć zrobienia czegoś potrzebnego, zrealizowania misji oraz propagowania ważnych idei. Sformalizowanie grupy daje im często większe możliwości działania i realizacji ustalonych celów. Jak więc założyć stowarzyszenie, kto może to zrobić i od czego zacząć?

Czym jest stowarzyszenie?

Zacznijmy od tego, czym jest stowarzyszenie. Według art. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Przyjrzyjmy się nieco bliżej poszczególnym cechom: dobrowolność wiąże się z tym, że utworzenie stowarzyszenia jest prawem, a nie obowiązkiem – nie można więc nikogo zmuszać do przynależności do niego ani też nie można zabronić wystąpienia ze stowarzyszenia. Samorządność z kolei, pozwala na samodzielne określenie programu, struktur organizacyjnych, celów oraz na podejmowanie wewnętrznych uchwał.

Stowarzyszenie jest trwałym zrzeszeniem, ponieważ od momentu rejestracji staje się podmiotem prawnym, działającym niezależnie (pod warunkiem, że ma co najmniej 15 członków). Pozostała jeszcze jedna z głównych cech – cele niezarobkowe. Stowarzyszenie bowiem zakładane jest po to, by realizować ważne cele czy misję, bez działalności zarobkowej i osiągania zysku.

Kto może założyć stowarzyszenie?

Stowarzyszenie mogą założyć obywatele polscy, nie pozbawieni praw publicznych i mający pełną zdolność do czynności prawnych. Cudzoziemcy i osoby niepełnoletnie mogą należeć do stowarzyszeń, jednak członkowie poniżej 16 roku życia nie mogą brać udziału w głosowaniach na walnych zebraniach członków. Osoba prawna natomiast, może być jedynie członkiem wspierającym stowarzyszenie.

Aby stowarzyszenie mogło rozpocząć działalność, niezbędne jest zebranie 15 osób – może to być grupa przyjaciół, znajomych, członków rodziny czy osób mających wspólne pasje. Warto zauważyć, że nie jest potrzebny żaden majątek.

Pomagaj z kanapy przy okazji zakupów online

• Za darmo!
• 1600 sklepów internetowych
• 7600 organizacji społecznych
• Dostęp do historii darowizn

Zobacz jak to działa

Co dalej?

Kolejnym krokiem jest wybór komitetu założycielskiego i uchwalenie statutu stowarzyszenia. W statucie powinny znaleźć się następujące informacje:

• nazwa stowarzyszenia, odróżniająca się od organizacji i instytucji już istniejących,
• obszar działania i siedziba stowarzyszenia, a jeśli tworzone są terenowe jednostki organizacyjne, należy też określić strukturę organizacyjną i zasady tworzenia tych jednostek,
• cele i sposoby ich realizacji,
• sposób i przyczyny nabywania i utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków,
• władze stowarzyszenia, ich kompetencje oraz tryb dokonywania ich wyboru i uzupełniania składu,
• sposób reprezentowania stowarzyszenia, zaciągania zobowiązań majątkowych oraz warunki ważności uchwał,
• sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich,
• zasady dokonywania zmian statutu,
• sposób rozwiązania stowarzyszenia.

Stowarzyszenie musi posiadać zarząd oraz organ kontroli wewnętrznej. Pamiętaj też, że najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków.

Kolejnym krokiem jest złożenie do sądu rejestrowego wniosku o rejestrację wraz ze statutem, listą założycieli z ich danymi (imię nazwisko, data i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania) oraz podpisami, a także protokół z wyboru komitetu założycielskiego i informację o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia. Stowarzyszenie może rozpocząć działalność od momentu wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.

A może założyć stowarzyszenie zwykłe?

Stowarzyszenie zwykłe jest uproszczoną formą stowarzyszenia i nie posiada osobowości prawnej. Aby powstało, wystarczy, że co najmniej 3 osoby określą jego nazwę i cel, obszar i środki działania, przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie oraz uchwalą regulamin jego działalności. Nie ma konieczności rejestracji stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym – wystarczy, że zgłosimy go w starostwie.

Wiąże się to jednak z pewnymi ograniczeniami. Stowarzyszenie zwykłe nie ma osobowości prawnej, zatem nie może korzystać z wielu uprawnień nadanych stowarzyszeniu zarejestrowanemu w KRS. Nie może np. prowadzić działalności gospodarczej i zrzeszać osób prawnych, a jedynym źródłem finansowania są składki członkowskie.

Więcej szczegółów i porad dotyczących założenia stowarzyszenia znajdziecie w Poradniku “ABC organizacji pozarządowej”.