Angażujesz się społecznie, lubisz pomagać i widzisz w tym sens, ale chciałbyś robić więcej lub na szerszą skalę? To czas na powołanie do życia organizacji społecznej. Założenie fundacji lub stowarzyszenia otwiera Ci wiele możliwości zdobywania darowizn, pozyskiwania dotacji oraz najważniejsze: pozwala skupić wokół organizacji ludzi, którym Twoja działalność społeczna jest bliska sercu.

 

Od czego zacząć?

Warto na samym początku odpowiedzieć sobie na kilka ważnych pytań, które będą miały wpływ na wybór organizacji.

 

1. Czy działam sam czy w grupie osób?

Jeżeli realizujesz działalność społeczną z innymi i macie wspólny cel to warto pomyśleć o założeniu stowarzyszenia. Do założenia stowarzyszenia (tzw. rejestrowego) potrzebnych jest minimum 7 osób i co ważne liczba ta musi zostać zachowana ponieważ zmniejszenie liczby członków stowarzyszenia jest podstawą do jego likwidacji. Członkowie stowarzyszenia są jego założycielami. Stowarzyszenie rejestrowe zakładacie w KRS.

Grupa minimum 3 osób fizycznych może założyć stowarzyszenie zwykłe. Takie stowarzyszenie nie ma osobowości prawnej, nie może prowadzić odpłatnej działalności oraz działalności gospodarczej. Stowarzyszenie zwykłe powołuje się do realizacji określonego celu zazwyczaj w ujęciu lokalnym. Stowarzyszenie zwykłe zakładacie w lokalnym urzędzie (rejestr stowarzyszeń).

Działasz sam lub z grupą osób, która liczy mniej niż 7 osób – załóż fundację. Fundację do “życia” powołuje Fundator: to może być jedna osoba, kilka osób lub nawet osoba prawna czy inna fundacja lub instytucja. Ważne, aby Fundator był w stanie ufundować kapitał na założenie i rozwój fundacji.

 

2. Czy muszę mieć pieniądze na założenie organizacji?

Przy zakładaniu stowarzyszenia nie potrzebujesz kapitału na start. Kapitałem stowarzyszenia są de facto jego członkowie.

W przypadku fundacji obowiązkowo musi ona posiadać majątek fundacji. Majątek fundacji przekazuje Fundator. To mogą być pieniądze, nieruchomości, ruchomości czy papiery wartościowe. Co ważne, wysokość majątku powinna być tak określona, aby umożliwiała rozpoczęcie działań fundacji. Jeżeli dodatkowo fundacja zamierza prowadzić działalność gospodarczą, musi na ten cel zabezpieczyć min. 1.000 zł. Ale, uwaga! wówczas na działalność statutową powinna przeznaczyć też nie mniej niż 1.000 zł.  W praktyce bardzo często Fundator przeznacza na kapitał założycielski kwotę 2.000 zł (z podziałem 1.000 zł na działalność statutową oraz 1.000 zł na działalność gospodarczą). 

 

3. Kto będzie zarządzał organizacją? 

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo ważne. Tylko zgrana organizacja będzie w stanie prężnie działać i realizować swoje cele. W przypadku stowarzyszenia najwyższą władzą jest walne zgromadzenie. Kolejnymi obowiązkowymi organami w stowarzyszeniu są: zarząd oraz  komisja rewizyjna. W statucie określa się kompetencje zarządu czyli w jakich sprawach może on decydować. Jeżeli należy podjąć decyzję, która nie jest w kompetencji zarządu to wówczas podejmuje ją walne zgromadzenie członków stowarzyszenia. Komisja rewizyjna pełni funkcję kontrolną i powinna liczyć minimum 2 członków oraz zbierać się co najmniej raz w roku. Zakres jej działania opisuje się w statucie.

W przypadku fundacji najważniejszym organem decyzyjnym jest zarząd. Fundator ma tylko takie uprawnienia jakie zapisano w statucie fundacji.  W fundacji nie ma obowiązku powołania organu kontroli wewnętrznej, jeżeli jest powołany to bardzo często jest to rada fundacji. 

 

4. W której opcji prowadzenie księgowości będzie łatwiejsze?

Nie ma znaczenia czy zakładasz stowarzyszenie czy fundację. Każda organizacja musi prowadzić księgowość. Ważne jest to czy zamierzasz prowadzić działalność gospodarczą. Jeżeli tak, jesteś zobowiązany prowadzić pełną księgowość, którą powinien zajmować się certyfikowany profesjonalista.
W przypadku gdy Twoja organizacja nie będzie prowadziła działalności gospodarczej a przychody w ciągu roku nie przekraczą kwoty 100.000 zł to możesz wybrać księgowość podatkową – uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów (UEPIK). Prowadzenie UEPIK jest łatwiejsze w obsłudze i tańsze.

 

5. Czy mam wiedzę gdzie i jak pozyskiwać finansowanie? 

Gdy opadną emocje związane z założeniem organizacji powinieneś zapewnić  finansowanie dla realizacji celów statutowych, czyli zająć się fundraisingiem. Pozyskiwanie darowizn czy dotacji powinno być wpisane na stałe w DNA organizacji. Jeżeli Twoja wiedza w tym zakresie jest niewystarczająca poszukaj zewnętrznego doradcy lub  weź udział w szkoleniach, które prowadzi Fundacja FaniMani w ramach Akademii NGO FaniMani https://akademia.fanimani.pl

 

Klucz do sukcesu 

Niezależnie od tego czy założysz stowarzyszenie czy fundację, to gratuluję Ci odwagi do zmiany świata na lepsze! Prowadzenie organizacji to wyzwanie: pojawią się chwile radości, ale też i ​​zwątpienia czy rezygnacji np. po kolejnym odrzuconym wniosku o dotację. Nie poddawaj się! Takie emocje towarzyszą również innym społecznikom, dlatego zachęcam Cię do nawiązania kontaktu z organizacjami, które działają w podobnym obszarze. Czasem warto połączyć siły lub po prostu podzielić doświadczeniami, by znowu poczuć moc do działania.

 

Powodzenia 🙂

 

Autor:
Marta Siatkowska

Od 2014 roku w Fundacji FaniMani odpowiada za księgowość i administrację