Wolontariat to coś więcej niż bezinteresowna pomoc. To sposób na poznanie nowych ludzi, zdobycie doświadczenia, rozwinięcie pasji i zrobienie czegoś dobrego dla innych. Coraz więcej osób w Polsce angażuje się w działania społeczne, a organizacje pozarządowe (NGO) chętnie współpracują z wolontariuszami. Zanim jednak zdecydujesz się na pierwszą akcję albo długoterminową współpracę, warto wiedzieć, jakie masz prawa i przywileje. Tak, bo wolontariat to nie tylko dobre serce, ale też konkretne zasady.

Czym właściwie jest wolontariat

W największym skrócie – to dobrowolna, bezpłatna i świadoma praca na rzecz innych osób, organizacji lub środowiska. Może mieć wiele form: od jednorazowego udziału w akcji charytatywnej, przez regularne wizyty w schronisku dla zwierząt, aż po tworzenie treści w mediach społecznościowych organizacji albo pomoc przy organizacji wydarzeń kulturalnych. Możesz działać lokalnie albo zdalnie, w kraju lub za granicą. Każda forma jest dobra. Ważne, by była zgodna z Twoimi możliwościami i przekonaniami.

Prawa wolontariusza – co Ci się należy

Wolontariusz nie jest pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy, ale ma swoje prawa, o których powinien wiedzieć. Ich zasady reguluje Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2003 roku. To dokument, który porządkuje kwestie współpracy między NGO, a osobami zaangażowanymi w działania wolontariackie.

Oto najważniejsze prawa, z których możesz i powinieneś korzystać.

1. Porozumienie o współpracy

Każda organizacja, z którą współpracujesz dłużej niż 30 dni, musi podpisać z Tobą pisemne porozumienie o współpracy. Przy krótszych działaniach może to być porozumienie ustne, ale warto dla własnego bezpieczeństwa mieć wszystko na piśmie. W porozumieniu znajdziesz informacje o zakresie Twoich obowiązków, miejscu wykonywania działań, czasie trwania współpracy i ewentualnym zwrocie kosztów.

2. Ubezpieczenie

Jeśli angażujesz się na okres dłuższy niż 30 dni, organizacja powinna zapewnić Ci ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). Przy krótszych akcjach to również możliwe, warto to wcześniej ustalić z NGO.

3. Bezpieczne i higieniczne warunki pracy

Twoje działania muszą odbywać się w warunkach bezpiecznych i odpowiednich do rodzaju wykonywanych zadań. Masz prawo odmówić, jeśli organizacja wymaga od Ciebie czegoś niezgodnego z zasadami BHP albo naruszającego Twoje poczucie bezpieczeństwa.

4. Informacja i szkolenie

Wolontariusz ma prawo być odpowiednio przygotowany do powierzonych mu zadań. Organizacja powinna przedstawić Ci dokładny zakres obowiązków oraz – jeśli wymaga tego charakter działań – przeprowadzić krótkie szkolenie.

5. Zwrot kosztów

Masz prawo ubiegać się o zwrot poniesionych wydatków związanych z wolontariatem, np. za dojazdy, noclegi czy materiały potrzebne do wykonania zadań. Warto tę kwestię ustalić przed rozpoczęciem współpracy i zapisać w porozumieniu.

6. Zaświadczenie o współpracy

Po zakończeniu współpracy możesz poprosić organizację o wystawienie zaświadczenia albo opinii. To dokument potwierdzający Twoje zaangażowanie, który może przydać się np. przy rekrutacji na studia, do pracy czy na staż.

Przywileje wolontariusza – nie tylko obowiązki

Wolontariat to nie tylko lista praw i regulacji. To również mnóstwo korzyści, które możesz zyskać dzięki zaangażowaniu. Poznajesz wartościowych ludzi, zdobywasz doświadczenie, które potem świetnie wygląda w CV, rozwijasz swoje pasje i umiejętności. Często masz też możliwość uczestniczenia w szkoleniach, warsztatach czy wyjazdach organizowanych dla wolontariuszy. Dobrze działające organizacje dbają o swoich wolontariuszy. Pamiętaj o tym i wybieraj te miejsca, które nie tylko wymagają, ale też wspierają.

Jak zacząć? Zgłoś się i działaj!

Jeśli zastanawiasz się, gdzie znaleźć organizację, która czeka na takich ludzi jak Ty – zajrzyj na zaadoptujngo.pl/organizacje. Tam znajdziesz listę NGO, które biorą udział w kampanii społecznej Zaadoptuj NGO i szukają wolontariuszy. Możesz też wypełnić formularz na stronie zaadoptujngo.pl/wolontariat, a pomożemy Ci odnaleźć miejsce, gdzie Twoja energia i pomysły będą naprawdę potrzebne.

Koniec artykułu, ale może początek Twojej przygody

Pomagając innym, pomagasz też sobie. Wolontariat to okazja, by zrobić coś wartościowego, poczuć satysfakcję i rozwijać się w doborowym towarzystwie. Znaj swoje prawa, wybierz organizację, która działa zgodnie z nimi i ruszaj do działania. Świat naprawdę potrzebuje takich ludzi jak Ty!

Foto. Stowarzyszenie Hospicjum im. Piotra Króla w Środzie Wlkp.